Τοπωνύμια/Υδρωνύμια

Τοπωνύμια

Τα τοπωνύμια αποτελούν ονομασίες που αυθόρμητα ο απλός κόσμος έδωσε σε διάφορες τοποθεσίες. Οι ονομασίες αυτές σχετίζονται  με την παράδοση, την ιστορία, τη θρησκεία, καθώς και την μορφολογία και τα φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Σε πολλές περιπτώσεις, τα τοπωνύμια έχουν σχέση με τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην συγκεκριμένη περιοχή και ακόμη με το όνομα του ιδιοκτήτη της γης.

  1. Αβκολιές, οι
  2. Αγιόπετρα, η
  3. Άγιος Γεώργιος, ο
  4. Αμαξόστρατα, η
  5. Άμμος, ο
  6. Αμπέλια, τα
  7. Ανώγια, τα
  8. Αρκογάδαρος, ο
  9. Αρμυρούες, οι
  10. Αροδαφνούδια, τα
  11. Αρπατζίνα, η
  12. Βασιλικό, το
  13. Βούναροι, οι
  14. Βροχός, ο
  15. Βρυσούι, το - Βρυσούθκια,τα
  16. Γιοφυροκόλυμπος, ο
  17. Δράκος, ο
  18. Εκατοσκάλι, το
  19. Κάλληες, οι
  20. Καμός, ο
  21. Καμπάνες, οι
  22. Κάμπος, ο
  23. Κάπνη, η
  24. Καταρτζίτες, οι
  25. Κατσούνες, οι
  26. Καυκάλλα, η
  27. Καυκάλλα της Τούμπας, η
  28. Καυκάλλα του Κούντουρου, η
  29. Καυκάλια, τα
  30. Καυκάλια της Τούμπας, τα
  31. Καυκάλια του Κούντουρου, τα
  32. Καψάλια, τα
  33. Κιολές, ο
  34. Κιόρογλου, ο
  35. Κολύμπα, η
  36. Κολύμπες, οι
  37. Κότσιηνες, οι
  38. Κοτσιηνότρουλλοι, οι
  39. Κούντουρος, ο
  40. Κουτσάτζιενη, η
  41. Κρασιάες, οι
  42. Λάκκοι, οι
  43. Λαξιά, η
  44. Λαξιά του Κάσινου, η
  45. Λαόμαντρες, οι
  46. Λαούμια, τα
  47. Λούκκος, ο
  48. Λουτρό, το
  49. Μαζερή, η
  50. Μαρωνίτικα, τα
  51. Μελισσοβούναρος, ο
  52. Μέρικος, ο
  53. Μοσφίλια, τα
  54. Ξεροδοξαμένες, οι
  55. Ξισταρόμουττη, η
  56. Οβγός ή Οβκός, ο
  57. Παλιάλωνα, τα
  58. Παλιάμπελα, τα
  59. Παλιοερή, η
  60. Παλιοκλησιά, η
  61. Παλιόμυλος, ο
  62. Παλιοχάνοτα, τα
  63. Παλλούρα, η
  64. Παλλουροκόλυμπος, ο
  65. Πάλλουρος, ο
  66. Πάνω Κάμπος, ο
  67. Παπασάββας, ο
  68. Περβόλα, η - Περβόλες, οι – Περβόλια, τα
  69. Περνέρα, η
  70. Πετροβούναρος, ο
  71. Προφήτης Ηλίας, ο
  72. Ροδκιές, οι
  73. Ροτσοκόλυμπος, ο
  74. Σαραντασκάλι, το
  75. Σιηρόμαντρες, οι
  76. Σπήλιοι, οι
  77. Συκούδκια, τα
  78. Σύρματα, τα
  79. Τερατσούι, το
  80. Τζιελεφός, ο
  81. Τζιεφάλια, τα
  82. Τζιήλυκας, ο
  83. Τρίμιθος, ο
  84. Τρουλλί του Καταρτζίτη, το
  85. Τρουλλί του Χατζή Βασίλη, το
  86. Τσιουβλίτζιη, το
  87. Τσιουβλίτζιη του Παπά Σκαντάλη, το
  88. Φιλιά ή Φυλλιά, η
  89. Φλούδι, το
  90. Φουρνιά, τα
  91. Φούρνοι, οι
  92. Φτανά τους λάκκους, τα
  93. Χολετρόβουνος, ο

Το Βασιλικό

Ο Δράκος του Βασιλικού

Το Τρουλλίν του Χατζηβασίλη

Οι Καμπάνες

Ο Κούντουρος

Τα Συκούθκια

Το Τερατσούιν (στο βάθος ο Άης Γιώρκης)

Ο Αρκογάρος

Ο Πετροβούναρος

Οι Λαόμαντρες - Τα Βλουθκιώτικα
 

Ο Παλιόμυλος

  

 

Υδρωνύμια

Τα υδρωνύμια είναι ονομασίες ποταμών, λιμνών και πηγών που έδωσε ο λαός και, όπως με τα τοπωνύμια, έχουν σχέση με την παράδοση, την ιστορία, τη θρησκεία, τα φυσικά χαρακτηριστικά, τα γεγονότα και το όνομα του ιδιοκτήτη.

Η Φιλιά δέχεται μια χαμηλή ετήσια βροχόπτωση που κυμαίνεται περί τα 310 χιλιοστόμετρα. Όμως το χωριό βρίσκεται στην περιοχή του μεγαλύτερου και σημαντικότερου υδροφόρου στρώματος της Κύπρου, εκείνου της δυτικής Μεσαορίας ή Μόρφου. Στην περιοχή του είχαν ανορυχθεί, πριν από την τουρκική εισβολή του 1974, αρκετές γεωτρήσεις που, μαζί με την αξιοποίηση των τρεχάτων νερών, συνέβαλαν στην άρδευση αρκετών εκτάσεων γης.
Το χωριό ήταν γνωστό για τα πολλά τρεχάτα νερά του που παλαιότερα έρεαν άφθονα και ασταμάτητα. Οι κάτοικοι μέτοχοί τους τα συγκέντρωναν σε δεξαμενές και στη συνέχεια τα διοχέτευαν μέσω χωματένιων αυλακιών στα χωράφια τους. Με την πάροδο του χρόνου οι περισσότερες από τις πηγές αυτές είχαν στερέψει, με εξαίρεση το Βρυσούι, το Δοξαμενούι, την Καννούρα, την Κουτσάτζιενη, το Τσιουβλίτζιη και τον Τζιήλυκα. Σημαντικό ρόλο στην άρδευση γειτνιαζόντων περιοχών διαδραμάτιζε και ο ποταμός Οβγός, το νερό όμως του οποίου ήταν υφάλμυρο, με αποτέλεσμα να επηρεάζει δυσμενώς πολλές από τις καλλιέργειες.

Τρεχάτα νερά (πηγές)

  1. Αλουπού, του
  2. Βασιλικό, το
  3. Βρυσούι, το
  4. Δοξαμένη του χωρκού, η
  5. Δοξαμενούι, το
  6. Δράκος, ο
  7. Θεούλα, του
  8. Καμπούρη, του
  9. Καννούρα, η
  10. Κουτσάτζιενη, η
  11. Κουτσόσαββα, του
  12. Λαούμι, το
  13. Λοϊζου του Τουρκόπουλλου, του
  14. Οβκός (Οβγός), ο
  15. Πανάου, του
  16. Παπά Κυριάκου, του
  17. Περβόλα, η
  18. Τζιελεφός, ο
  19. Τζιήλυκας, ο
  20. Τσιουβλίτζιη 
  21. Φουντάνα του χωρκού, η
  22. Χαραλαμπή, του
  23. Χατζη Βασίλη, του
  24. Χατζή Νικόλα, του (Βραστούα, η)



Γεωτρήσεις

  1. Αλακάτι του Πασκάλη, το
  2. Αρδευτικό Τμήμα, το
  3. Αρδευτικός Σύνδεσμος, ο
  4. Μηχανή του Αντρέα του Σολωμή, η
  5. Μηχανή του Κοκκοφίτη, η
  6. Μηχανή του Μουχτάρη, η
  7. Μηχανή του Παπλωματά, η 
  8. Τουλούμπα του σχολείου, η     

 

Η Φουντάνα, το λαούμι και η δοξαμένη του χωρκού

Η δοξαμένη του Τζιήλυκα

Η δοξαμένη του Δράκου

Η δοξαμένη του Βασιλικού
 

Η φουντάνα του Βασιλικού

  

 

soap2day