Εκκλησίες και Θρησκευτική ζωή

Minimize

Οι κάτοικοι της Φιλιάς ήταν υπερβολικά φιλόθρησκοι και γνωστοί για την αγάπη και το πάθος τους προς την εκκλησία. Κατά τις Κυριακές όλοι σχεδόν έπρεπε να παρευρεθούν στην εκκλησία. Επίσης κατά τις μεγάλες γιορτές, που η εκκλησία λειτουργούσε, κανένας στο χωριό δεν άρχιζε την εργασία του πριν περάσει από την εκκλησία για να λειτουργηθεί. Όλοι, γεωργοί, βοσκοί και οι άλλοι εργαζόμενοι στο χωριό, δεν διανοούνταν να αρχίσουν την εργασία τους πριν τελειώσει η Θεία Λειτουργία. Το αντίθετο, πίστευαν ότι αποτελούσε σοβαρό αμάρτημα και ότι η μέρα τους δεν θα τέλειωνε καλά.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα για όλα αυτά αποτελεί το γεγονός ότι κατά την τελετή της Ανάστασης, που σημειώνεται ότι γινόταν τότε στις 3.30 το πρωί, ο ιερέας δεν έψαλλε τον «Καλό Λόγο», εκτός εάν ρωτούσε πρώτα τους παριστάμενους και του επιβεβαίωναν ότι ήταν παρόντες όλοι οι συγχωριανοί. Σε διαφορετική περίπτωση, έπρεπε κάποιοι να μεταβούν στα σπίτια εκείνων που απουσίαζαν για να τους φέρουν στην εκκλησία.

Η Φιλιά παλαιότερα υπαγόταν εκκλησιαστικά στην Μητρόπολη Κερύνειας. Μετά το 1973, όταν ιδρύθηκε η Μητρόπολη Μόρφου, εντάχθηκε στην Μητροπολιτική Περιφέρεια Μόρφου. Στη Φιλιά λειτουργούσαν δυο εκκλησίες, η μια του Αγίου Γεωργίου και η άλλη του Προφήτη Ηλία. Οι εκκλησίες αυτές καταλήφθηκαν από τους τούρκους εισβολείς το 1974 μαζί με την υπόλοιπη κοινότητα. Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, αφού συλήθηκε και βεβηλώθηκε, μετατράπηκε σε τζαμί, ενώ η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, επίσης συλημένη και βεβηλωμένη, βρίσκεται σε πολύ κακή κατάσταση μέχρι σημείου που είναι επικίνδυνη να καταρρεύσει από την έλλειψη συντήρησης και την άρνηση των τούρκων για αναστήλωσή της.

Περί το ένα χιλιόμετρο έξω από το χωριό, στην τοποθεσία Παλιοκκλησιά,  σώζονται τα τείχη εκκλησίας, η οποία, σύμφωνα με τους παλαιότερους, ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Μάμα. Σύμφωνα με την παράδοση, εκεί σταμάτησε ο Άγιος Μάμας για να πιεί νερό και να ξεκουραστεί κατά τη διαδρομή του από τη Μόρφου στη Λευκωσία για να δικαστεί, επειδή δεν πλήρωνε τους φόρους του. Αφού ήπιε νερό, άρχισε να τρέχει δίπλα του αγιασμένο νερό από πηγή, από το οποίο θεραπεύτηκαν στη συνέχεια πολλοί κάτοικοι με διάφορες ασθένειες.

Εκεί που τελειώνει η κατοικημένη περιοχή στη δυτική πλευρά του χωριού υπάρχει μια μεγάλη πέτρα, γνωστή στους κατοίκους ως Αγιόπετρα, σε σχήμα τροχού και ανοικτή στο μέσο ώστε να μπορεί να περνά άνθρωπος μέσα από αυτή. Σύμφωνα με την παράδοση, στο μέρος αυτό παλαιότερα ήταν κτισμένη εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Πέτρο.

 Η Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου

Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου χρονολογείται στον 16ο - 17ο αιώνα. Είναι απλή εκκλησία Βασιλικού ρυθμού με επιβλητικό πέτρινο καμπαναριό και μεγάλη αρχαιολογική σημασία. Παρόλες τις μικρές διαστάσεις της, είναι η μεγαλύτερη στο χωριό, γι’ αυτό αποτελούσε τον κυρίως Ιερό Ναό της κοινότητας και λειτουργούσε επί τακτικής βάσης. Η εκκλησία γιόρταζε κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου ή τη Δευτέρα του Πάσχα, αν η 23η Απριλίου συνέπιπτε με την Πεντηκοστή. Κατά την ημέρα αυτή και αμέσως με το πέρας της Θείας Λειτουργίας όλοι οι εκκλησιαζόμενοι παρέμεναν στο προαύλιο της εκκλησίας, όπου Φιλιώτες, όπως ο Μιχαήλ Κυριάκου, ο Πέτρος Χατζηκώστας και άλλοι  τραγουδούσαν το τραγούδι του Αγίου Γεωργίου, το οποίο εξιστορεί με πολύ παραστατικό τρόπο τη ζωή και τα βασανιστήρια που υπέστη ο Άγιος πριν από τη θανάτωσή του. Ο Άγιος Γεώργιος, που ονομάζεται επίσης Μεγαλομάρτυς και Τροπαιοφόρος, περιλαμβάνεται μεταξύ των δημοφιλέστερων Αγίων της Χριστιανοσύνης.

Το Απολυτίκιο του Αγίου Γεωργίου

Ως των αιχμαλώτων ελευθερωτήςκαι των πτωχών υπερασπιστής,ασθενούντων ιατρός, βασιλέων υπέρμαχος,Τροπαιοφόρε Μεγαλομάρτυς Γεώργιε,πρέσβευε Χριστώ τω Θεώ,σωθήναι τας ψυχάς ημών.

Η εκκλησία του Αγ. Γεωργίου μεταμορφωμένη σε τζαμί

Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία

Η εκκλησία του Προφήτη Ηλία κτίστηκε το 1910 με αποκλειστικά εθελοντική εργασία των κατοίκων του χωριού. Είναι κατά πολύ μικρότερη από εκείνη του Αγίου Γεωργίου, γι’ αυτό και λειτουργούσε μόνο κατά τη γιορτή του Προφήτη Ηλία και περιστασιακά σε κάποιες άλλες περιπτώσεις. Παλαιότερα, στη θέση που είναι κτισμένη η εκκλησία υπήρχε σπηλιά, μέσα στην οποία ήταν η εικόνα του Προφήτη Ηλία και το καντήλι που οι κάτοικοι άναβαν καθημερινά. Αργότερα και συγκεκριμένα το 1910 κτίστηκε η σημερινή εκκλησία, η οποία αποτελεί σήμερα για όλους εμάς σύμβολο αντίστασης και αντικατοχικού αγώνα.

Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι η εκκλησία του Προφήτη Ηλία της Φιλιάς είναι από τις ελάχιστες ίσως εκκλησίες αφιερωμένες στον Προφήτη Ηλία που είναι κτισμένες σε πεδιάδα, αντί σε ψηλό λόφο όπως συνηθίζεται. Αυτό αποδίδεται κατά πάσα πιθανότητα στο γεγονός ότι η Φιλιά ήταν κατεξοχήν γεωργική κοινότητα και οι κάτοικοί της είχαν ανάγκη τον Προφήτη Ηλία για να τους φέρνει τις πολυπόθητες βροχές που θεωρούνταν τόσο πολύ ευεργετικές για τις καλλιέργειες και τη ζήση τους.

Συναφώς αναφέρεται ότι σε περιόδους ανομβρίας οι κάτοικοι λειτουργούσαν την εκκλησία του Προφήτη Ηλία, τελούσαν παράκληση και λιτάνευαν την εικόνα στους αγρούς για να έλθει η πολυπόθητη βροχή. Μικροί όντες θυμούμαστε τους γονείς μας να μας στέλλουν να κοιτάξουμε κάτω από την πόρτα της εκκλησίας του Προφήτη Ηλία και να τους πάρουμε το χαρμόσυνο μήνυμα ότι τα μάρμαρα ήταν βρεγμένα, διότι αν αυτό πράγματι συνέβαινε, ήταν σημάδι ότι οι βροχές ήταν πολύ κοντά να πέσουν για να ποτίσουν τη διψασμένη γη τους και να έχουν μια καλή σοδιά.

Η εκκλησία μας τιμά τον Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου. Κατά την ημέρα αυτή γινόταν στη Φιλιά πανηγύρι, κατά τη διάρκεια του οποίου η πλατεία του χωριού, όπου βρισκόταν και η εκκλησία, γέμιζε από πλανοδιοπώλες και τα φουρνιά μοσχοβολούσαν από το παραδοσιακό συρτό κλέφτικο. Οι γειτονιές του χωριού από τη μια άκρη στην άλλη αντιλαλούσαν τη γλυκιά μελωδία του βιολιού και του λαούτου που συνόδευε τους χορευτές στην πλατεία του χωριού.

Το Απολυτίκιο του Προφήτη Ηλία

Ο ένσαρκος Άγγελος, των Προφητών η κρηπίς,ο δεύτερος Πρόδρομος, της παρουσίας Χριστού,Ηλίας ο ένδοξος,άνωθεν καταπέμψας Ελισαίω την χάριν,νόσους αποδιώκει και λεπρούς καθαρίζει,διό και τοις τιμώσιν αυτόν, βρύει ιάματα.

 

soap2day