Ήθη και Έθιμα

Από τον Κύκλο της Ζωής 

Αφήγηση Ελένης Μιχαλάκη Χατζηστυλλή και Νίκης Τσιελεπή
Ιούλιος 2005

ΓΕΝΝΗΣΗ

Η λουφούσα εμείνισκεν 8 μέρες μες το κρεββάτιν. Η μαμμού που εγέννησεν το μωρόν επήεννεν στο σπίτιν μετά τις 8 μέρες, έπιαννεν η μάνα το μωρόν της τζιαί η μαμμού την λαόμουζην, έκαμνεν  5 σταυρούς στο σπίτιν. Οι κουμέρες επαίρναν της λουφούσας πουλλίν βραστόν τζιαι πίττες. Η λουφούσα εδίαν τους κούμουλλα (ποξαμάθκια). Ετυλίαν το μωρόν με την τουλουπίστραν δένοντας τα χέρια του στα πλευρά. Το πικώλιν ήταν κομμάτιν πανιού που αλλάσσαν το μωρό. Με την λαόμουζην (από κεραμύδι) εκάμναν την χολλάν τζιαί εχολιάζαν το μωρό κάμνοντας έναν σταυρόν στο μέτωπον.

ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΜΑΝ

Αν ήταν γιος, στις 7 μέρες εκκλησιάζαν το. Αν ήταν κόρη, το έπαιρναν στην εκκλησιάν στις 8 μέρες. Τα μωρά τα έπαιρναν στην εκκλησιάν οι γιαγιάδες.

ΠΟΣΑΡΑΝΤΩΜΑΝ

Όταν η γυναίκα που γέννησεν συμπλήρωνε 40 μέρες από την γένναν, επήεννεν με το μωρόν στην εκκλησιάν το δείλις, εθκιάβαζεν της ο παπάς,  έμπαιννεν στην εκκλησιάν τζιαι προσκύναν.

ΒΑΦΤΙΣΙΑ

Το πρώτον μωρόν έπρεπεν να το βαφτίσει ο πρώτος κουμπάρος του  αντροϊνου τζιαι το δεύτερον η πρώτη κουμέρα. Αν ήταν γιος του έδιναν το όνομα του πατέρα του γαμπρού. Αν ήταν κόρη της έδιναν το όνομα της μάνας της νύφης.

ΑΕΡΟΒΑΦΤΙΣΜΑ

Αν έναν μωρόν ήταν επικίνδυνον να πεθάνει, κάποιος, εκτός που τον πατέραν και την μητέραν, το σήκωννεν ψηλά στον ουρανόν και έλεγεν τρείς φορές: «Στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος». Έτσι το μωρόν ήταν βαφτισμένον Χριστιανός Ορθόδοξος.

ΠΡΟΙΚΟΣΥΜΦΩΝΟΝ

Το προικοσύμφωνον  ήταν απαραίτητον έγγραφον που εγίνετουν στους αρραβώνες που τους γονιούς των παιθκιών,  τον παπάν του χωρκού, τζιαι τζείνον που το εσύντασσεν. Συνήθως ήταν ο Χρυσόστομος που έξερεν γράμματα τζιαι ήταν τζιαι επίτροπος της εκκλησιάς. Αρώταν τους γονιούς : « Ήνταν πον να δώκεις του παιθκιού σου;» Τζιαι έγγραφεν τα μες στο προικοσύμφωνον. Στο έγγραφον έμπαιννεν τζαι ππούλλιν με μάρτυρες.

ΚΑΛΕΣΜΑΝ

Το κάλεσμαν εγίνετουν που τους γονιούς που σπίτιν σε σπίτιν με τζιαιρίν. Παραχωρκού επηαίνναν καβάλλαν στον γάδαρον. Στους συγγενείς, στους κουμπάρους τζιαι στες κουμέρες εδιούσαν θκιό γλυσταρκές. Στον παπάν θκιό γλυσταρκές μέσα σε κότσιηνον μαντήλιν που εσήμαινεν χαράν.

ΚΟΥΛΛΟΥΡΙΝ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

Όταν ετοιμάζουνταν οι γλυσταρκιές για το κάλεσμαν, ετοίμαζαν τζιαι το κουλλούριν. Το εστόλιζαν με διάφορα σχέδια τζιαι πουλιά. Όταν το αντρόινον επήαιννεν στην εκκλησιάν, έπαιρναν τζιαι το κουλλούριν του γάμου με το κολότζιν με το κρασίν για να ευλοηθούν. Μετά τον γάμον, εκρέμμαζαν το κουλλούριν στον τοίχον ώσπου να κάμουν μωρόν, να φάει που το κουλλούριν για να φκάλει δόντια.

 

soap2day