Αποχαιρετισμός του ήρωα Κωνσταντίνου Παμή από την αδελφότεκνή του Κωνσταντίνα Σοφοκλέους εκ μέρους της οικογένειάς του
Εκκλησία Αγίου Σπυρίδωνος Συν. Στροβόλου 2, 2 Οκτωβρίου 2010

Σήμερα βρισκόμαστε εδώ, σε τούτο τον ιερό χώρο, μέσα σε ένα κλίμα βαθιάς συγκίνησης και περηφάνιας ταυτόχρονα, για να αποτίσουμε τον ύστατο φόρο τιμής και να εκφράσουμε την ευγνωμοσύνη μας σε ένα εκ των ηρώων της ελευθερίας της Κύπρου που θυσίασε τη ζωή του χάριν της προστασίας της πατρίδας. Σε στάση προσοχής είμαστε εδώ για να κατευοδώσουμε ένα ακόμη άξιο τέκνο της πατρίδα μας.

Ο Κωνσταντίνος Παμής, τα λείψανα του οποίου κηδεύουμε σήμερα, ήταν ανάμεσα στα παλικάρια αυτού του νησιού που έτρεξαν στο κάλεσμα της πατρίδας με την έναρξη της βάρβαρης τουρκικής εισβολής, ένα νέο παιδί που πλήρωσε με την ίδια του τη ζωή την αγάπη και την αφοσίωσή του στην πατρίδα.

Ότι και να πω, θα είναι πολύ λίγο για να περιγράψω τα συναισθήματα που νιώθει η οικογένειά σου θείε Κωνσταντίνε αυτή τη στιγμή. Οι μοναδικές λέξεις που μπορεί να χαρακτηρίσουν το τι νιώθουμε απέναντί σου, είναι Περηφάνια και Δέος.

Όταν στις 20 Σεπτεμβρίου το 1953 στο χωριό Κυρά Μόρφου, η μάνα σου Βασιλική σε σήκωσε στην αγκαλιά της για πρώτη φορά και ο πατέρας σου Ανδρέας στο άκουσμα σου δάκρυσε από ευτυχία, ποτέ δεν φαντάζονταν ότι ο πρωτότοκος γιος τους,  το στήριγμα του σπιτιού τους, θα αναδεικνυόταν στο μέλλον ήρωας μαχόμενος για την πατρίδα.

Από τα πρώτα χρόνια της παιδικής σου ηλικίας είχες εκφράσει τον φιλελευθερισμό σου και το πόσο επαναστατικό πνεύμα είχες. Όταν ήσουν ακόμη μαθητής στο δημοτικό σχολείο Κυράς Μόρφου και αργότερα στο Γυμνάσιο Μόρφου, στον Εμπορικό Κλάδο, οι δάσκαλοί σου μιλούσαν για το ήθος και το φιλάρετο πνεύμα που σε διακατείχε και οι γονείς σου σε καμάρωναν.

Μεγαλώνοντας σε ένα οικογενειακό περιβάλλον με ένδοξες παραδόσεις, καλλιέργησες τα γνωρίσματα ενός γνήσιου πατριώτη και το απέδειξες δίνοντας το παρόν σου στο κάλεσμα της πατρίδα σου. Με το τέλος των σπουδών σου, το 1971 κατατάγηκες στην Εθνική Φρουρά για να υπηρετήσεις την στρατιωτική σου θητεία για 2 χρόνια, στον 2ο Λόχο του Πεζικού Τάγματος 256 που είχε έδρα την Μύρτου.

Η 20ή Ιουλίου του 1974, ημέρα κατά την οποία άρχισε η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, βρίσκει τον Κωνσταντίνο έφεδρο στο τάγμα όπου είχε εκπληρώσει και τη στρατιωτική του θητεία. Αμέσως, οι άνδρες αυτού του τάγματος, ακολουθώντας οδηγίες μετακινήθηκαν από τη βάση τους και ενεπλάκησαν σε σκληρές και άνισες μάχες με τα τούρκικα στρατεύματα στην περιοχή. Ο υποφαινόμενος ήρωάς μας, ενταγμένος έφεδρος στην πρώτη γραμμή, τραυματίζεται και η μητέρα του βλέποντας το σπλάχνο της να υποφέρει τον παρακαλεί να μην επιστρέψει πίσω στο μαχόμενο μέτωπο. Η γενναία του ψυχή, όμως, δε δίστασε και δε φοβήθηκε τον τούρκικο Αττίλα, γεμάτος τόλμη και θάρρος της είπε «μάνα εγώ δεν γίνομαι λιποτάκτης της πατρίδας» και έφυγε για να συνεχίσει τον αγώνα για τη λευτεριά.

Η εξέλιξη της πρώτης φάσης της εισβολής βρίσκει τον Κωνσταντίνο και τους υπόλοιπους στρατιώτες του 2ου Λόχου του 256 Τάγματος Πεζικού να επανδρώνουν αμυντικές θέσεις της Εθνικής Φρουράς.
Παρόλη τη λατρεία που είχες δείξει θείε για την πατρίδα, η ευσυνειδησία και η αγάπη προς την οικογένειά σου σε έκαναν να αφιερώσεις λίγα λεπτά για να στείλεις ένα γράμμα στη μητέρα σου. Στις 5 Αυγούστου 1974 η μάνα σου έλαβε γράμμα από σένα όπου τη διαβεβαίωνες ότι είσαι καλά και βρισκόσουν στην Αγία Αναστασία στη Λάπηθο. Τότε, δεν ήξερες ότι αυτή θα ήταν και η τελευταία φορά που επικοινωνούσες μαζί τους. Μια μέρα αργότερα, στις 6 Αυγούστου 1974, τα ίχνη σου χάθηκαν. Ήταν τότε που είχες πέσει μαχόμενος στον αγώνα για τη λευτεριά κατά τη διάρκεια της φονικής μάχης Καραβά-Λαπήθου και η γη άνοιξε την αγκαλιά της για να δεκτεί στα σπλάχνα της τη θυσία ενός ακόμη γενναίου παιδιού της.

Αν και δεν σε έχω γνωρίσει ποτέ, αισθάνομαι ότι σε ξέρω, γιατί από μικρή ηλικία η οικογένειά σου, η μητέρα σου Βασιλική, ο πατέρας σου Αντρέας και τα αδέλφια σου Αιμιλία, Άννα και Χριστάκης δεν έπαψαν ποτέ να μιλάνε για σένα και για το φιλοαλτρουιστικό σου χαρακτήρα. Σε κάθε γιορτή και οικογενειακή σύναξη που έχουμε μας μιλάνε για το θείο Κωστάκη, ένα νεαρό γεμάτο ενέργεια και τόλμη, δουλευταρά, επαναστάτη στο πνεύμα, αγωνιστή για τη λευτεριά και οραματιστή για ένα καλύτερο κόσμο.

Από τα όσα έχω ακούσει για σένα θείε Κωστάκη, αυτό που έχει αποτυπωθεί στη μνήμη μου και με βοήθησε να σκιαγραφήσω τον χαρακτήρα σου είναι οι πράξεις σου, το μεγαλείο της ψυχής σου και η συνεισφορά προς την οικογένειά σου. Η αγάπη και η αλληλεγγύη που έδειχνες στα αδέλφια σου ήταν έμπρακτη, προσφέροντας τους δώρα και χρήματα ως μεγαλύτερος αδελφός που ήσουν. Ένα από τα δώρα αυτά, είναι το αναμνηστικό χρυσό βραχιολάκι που είχες αγοράσει με τον πρώτο σου μισθό στην μικρή σου αδελφή Άννα και στο οποίο είχες χαράξει το όνομά της. Αυτό το βραχιολάκι μου το είχε δώσει η μητέρα μου όταν ήμουν ακόμη 6 χρονών και από τότε μου εξήγησε τη συναισθηματική του αξία. Σήμερα αυτό το βραχιολάκι έχει πάρει ιδιαίτερη αξία για μένα, γιατί είναι δώρο από ένα «Ήρωα».

Θέλουμε να ξέρεις ότι παρόλο τον πόνο και τη θλίψη που μας έχει προκαλέσει η θυσία σου, νιώθουμε συνάμα περήφανοι που έχουμε ένα ήρωα στην οικογένειά μας. Για μένα, ένας λόγος περισσότερος που με κάνει να νιώθω ιδιαίτερα περήφανη είναι γιατί έχω το όνομά σου, το όνομα ενός «Ήρωα».   
Αγαπημένε μας Κωστάκη, όταν το 2005 έγιναν ανασκαφές στη Λάπηθο και εντοπίστηκαν οστά, στο άκουσμα αυτό η οικογένειά σου  είχε ταραχθεί, η ελπίδα και ο πόθος τους ότι θα σε βλέπαμε κάποια στιγμή εν ζωή άρχισαν να χάνονται.  Με την πάροδο του χρόνου πιστέψαμε ότι τα οστά αυτά ανήκαν σε κάποιους άλλους ήρωες, δυστυχώς, έπρεπε να περάσουν 5 ολόκληρα χρόνια για να ταυτοποιηθούν τα οστά σου. Στις 23/09/2010 το Υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε επίσημα στην οικογένειά σου ότι το παλικάρι τους είναι ένας ήρωας.  

Τα λείψανα του Κωνσταντίνου Παμή εντοπίστηκαν σε ομαδικό τάφο στην περιοχή της Λαπήθου στα πλαίσια προγράμματος εκταφών και αναγνώρισης λειψάνων της Διερευνητικής Επιτροπής για τους Αγνοουμένους στην Κύπρο. Η κηδεία των λειψάνων του ήρωα θέτει ένα τέλος στο μαρτύριο της προσμονής και της αβεβαιότητας στην οποία για χρόνια ολόκληρα έζησε η οικογένεια, οι συγγενείς και οι φίλοι του.

Αναγνωρίζουμε ότι απέναντί του έχουμε ένα ανεκπλήρωτο χρέος και θα παλέψουμε για να εκπληρώσουμε και να αποδώσουμε ύψιστες τιμές στον αγωνιστή της περηφάνιας, της τιμής και της αξιοπρέπειας, στον Κωνσταντίνο Παμή.

Και επειδή τα λόγια είναι λίγα και οι λέξεις μικρές και δεν αρκούν για να σου περιγράψω αυτά που νιώθουμε, προτού σου πω το ύστατο χαίρε, θα ήθελα να διαβάσω ένα ποίημα που έχω γράψει για σένα θείε.

Σε εσένα αναφέρομαι:

Για σένα θείε έγινε αναφορά και πιο πριν
Εσύ όχι ένας άγνωστος πλέον πολεμιστής
Αλλά ο Κωνσταντίνος Παμή του Ανδρέα και της Βασιλικής
Από την Κυρά Μόρφου, ηλικίας μόλις 21 χρονών,
του 2ου Λόχου Τάγματος Πεζικού 256
Σε εσένα αναφέρομαι
Τον ήρωα…
Σε εσένα που έδωσες αγώνες και θυσίες
Σε εσένα που έχεις δώσει το αίμα σου
Σε εσένα που έχεις θυσιάσει το σώμα και την ψυχή σου
Σε εσένα που έδωσες ό,τι πολυτιμότερο είχες, το πνεύμα
Όχι το πνεύμα για ζήλο και κέρδος
Αλλά το πνεύμα για αγώνα και θυσία για την λευτεριά
Μια λευτεριά που τόσα χρόνια προσμένει να λυτρώσει
Το μικρό μας νησί
Σε εσένα αναφέρομαι
Σε εσένα τον επώνυμο ήρωα Κωνσταντίνο Παμή
Σε εσένα αναφέρομαι
Στον αδύναμο αλλά τολμηρό πολεμιστή
Που θυσιάστηκε χωρίς φόβο και δειλία
Αν και αδύναμος αγωνίστηκες
Σε εσένα αναφέρομαι
Στον γενναίο πολεμιστή Κωνσταντίνο Παμή
Που έχεις κοιμηθεί τον αιώνιο ύπνο
Σε εσένα αναφέρομαι
Και πάλι σε εσένα θα επανέλθω
Για να σου πω ένα τελευταίο αντίο Θείε…
Και ας είναι ελαφρύ το χώμα που θα σε σκεπάζει
Αιωνία σου η μνήμη…


 

soap2day