Αφήγηση Νικόλα και Θεογνωσίας Κοκκοφίτη
στον Στέλιο Πρωτοπαπά τον Ιούλιο του 1985
- Παμπούσκιασμαν (Παμπουσκιές) - Φούσκωμαν της τζιοιλιάς. Η πραγματική αιτία της αρρώστειας ήταν τα κουνούπια στον Οβκόν ποταμόν . Μέσα στον ποταμόν επλέναν οι Κατωκοπίτες το λινάριν, τα στουπιά. Η αρρώστεια έφυεν με τα ψεκάσματα που έκαμεν ο Θεούλας στον ποταμόν.
- Έπιαν τον το γαίμαν - Έξαψη που πίεσην. Εβλοτομούσαν , δηλαδή ετρυπούσαν την φλέβαν για να τρέξει το γαίμα. Ειδικός για το βλοτόμισμαν ήταν ο Μάντης.
- Πούντα – Βαρετόν κρυολόγημαν. Έβάλλαν καζιά με σπίρτον. Μαστόρισσα στα καζιά ήταν η Ελπινίκη του Κοκκοφίτη. Οι καντήλες που εχρησιμοποιούσαν έπρεπε να έχουν ειδικόν άννοιμαν, ούτε λεπτόν που να σπάζουν, μα ούτε τζιαι πολλά χοντρόν . Αυτή που έβαλλεν τα καζιά έπρεπε να ξέρει να αλλάσσει γλήωρα τις καντήλες τζιαι όι πολλήν σπίρτον.
- Παμπακάς – Άφθεις. Ο άρρωστος δεν εμπορούσεν να φάει, ούτε να καταπιεί. Αν ήταν μητέρα, δεν εγίνετουν να βυζάσει το μωρόν της. Εστέκετουν ο άρρωστος στο σταυροδρόμιν. Επερίμενεν τον βοσκόν νάρτει τζιαι εκράταν την σπιριθκιάν στο σιέριν. Μόλις ερχόταν ο βοσκός έσυρνεν του την σπιριθκιάν δίχως να του μιλήσει. Ο βοσκός έπιαννεν την σπιριθκιάν τζιαι πυρκόλαν τρεις φορές στο στόμαν του αρρώστου, τζιαι ελάλεν « Θεέ μου τζιαι ξόριστο κακόν σου τζιαι ξόριστην οργήν σου» τζι΄έσυρνεν πίσω του την σπιριθκιάν τζι΄εφευκεν. Μαστόροι ήταν ο Μέσσιος,ο Τσιάμπος, ο Συρκανοχωρίτης.
- Κρούσμαν της μέλισσας - Εθεραπεύκαν το με ξύδι.
- Παμπούλες - Εβάλλαν κρομμυόφυλλον τζιαι μίλλαν παλιάς όρνιθας.
- Τζιεφαλόπονος - Εδίνναν την τζιεφαλήν τζιαι εβάζαν πατάταν με άλας τζιαι αγγουράκι.
- Αμματοπόνηση - Να μεν μπείς καρτζίν του ήλιου. Παμπάτζιν με ζαμπούκκον τζιαι ροδόστεμμαν.
- Ρουσούιν - Να πίνεις βραστόν νερόν τζιαι μέλιν έψιμον.
- Κόστωμαν - Βραστόν νερόν με άλας, εβάλλαν πατάταν να απορροφήσει το κόστωμαν ή ετυλίαν το με την πετσιάν του κτηνού.
- Τζιεγκιές – Καζιά τζιαι τρίψιμον με σπίρτον.
- Τσάκρισμαν ή Πούζα – Εδίνναν κολάνιν να το κρατεί στο σημείον της πούζας τζιαι αλείφαν το με λάιν.
- Κουρτούλια, Γαιματάς – Εβάλλαν πιπερόφυλλα.
- Μνιν – Άμαν επιάννετουν το μνίν εγονάταν κάποιος ειδικός πάνω σου τζιαι εγιάνισκεν το.
- Σκάθαροι - Εκόφκαν τους τζιαι εβάλλαν άλας ή εκρούζαν τους με το τσιγάρον τζιαι ελαλούσαν «κάτι είχα πάνω μου τζι΄έχασα».
- Σύγκαμμαν - Εξερανίσκαν μερσίνιν τζιαι εκουπανίζαν το. Εγίνετουν σκόνη τζι΄εβάλλαν των μωρών για το σύγκαμμαν.Το μωρόν εμουσκομύριζεν.Τα μερσίνια εκόφκαν τα που τον Παλιόμυλον.
- Θκιασιέλλημαν - Εξερανίσκαν θηλάτζια σκουρουπαθκιάς τζιαι εκαπνίζαν τα μωρά.
- Πονόλαιμος ή Πόνος στην Τζιοιλιάν – Έπρεπεν να πάμεν εις την Καλομοίραν ή στην Σαουλλούν να μας αλείψουν με λάιν τζιαι να σταυρώσουν με κοκκαλούιν τον λαιμόν ή την τζιοιλιάν μας. Την ώραν που εσταυρώνναν με το κοκκαλούιν ελαλούσαν τζιαι κάτι λόγια.